21 Ocak 2014 Salı

9. Sınıf tarih ders özeti

MEZAPOTAMYA UYGARLIGI

SÜMERLER;

Şehir halinde yaşamışlardır. En önemli devletleri Ur Urul Lagaş ve Kiş’tir.

Tarihte ilk kez yazıyı Sümerler kullanmışlardır.

Ay yılı takvimini ilk kez Sümerler kullanmışlardır.

İlk yazılı kanunlar Sümerlilerin Lagaş kralı urgakine tarafından yapılmıştır.

Çok tanrılı dinlere inanmışlardır ahret inançları yoktur.

Gılgamış estanı tufan destanı ve yaradılış destanı sümerlilere aittir.

Akadlar tarafından son verilmiştir.



AKADLAR;

İlk imparatorluğu ve düzenli oldu kurulmuştur.



ELAMLILAR;

En önemli şehri sus şehridir. Asurlular tarafından yıkılmışlardır.



ASURLULAR;

Başkenti Ninova’dır. Ticari amaçlı olarak anadoluya koloniler kurmuşlardır.

İlk kütüphaneyi Asurlular kurmuştur.



BABİLLİLER;

Hammurabi ceza mülkiyet ve ticaret alanında önemli kanunlar yapmışlardır. Bu kanunlar daha serttir.

En önemli mimari eserleri ‘’Babil’in asma bahçeleri’’dir.



İSKİTLER;

Türk kökenlidir. Gök tanrı dinine inanmışlardır.

Medlerle birleşerek uraltuları yıkmışlardır.



**************************

Afaneseyova Kültürü; Türklerin en eski kültürüdür





MISIR MEDENİYETİ;

Nom adı verilen şehir devletlerinden oluşmuşlardır. Çok tanrılı dine inanmışlardır. Firavunlar ülkeyi tanrı kral olarak yönetiyordu.

Ahiret inançlarının olması mumyacılığın gelişmesine neden olmuştur.Mumyacılıkta eczacılık ve tıp biliminin gelişmesine sebep olmuştur.

Güneş yılı takvimini icat etmişlerdir.

M.Ö 1280 yılında Hititlerin mısırlılar arasında imzalanan KADEŞ ANLAŞMASI tarihteki ilk yazılı anlaşmadır

İRAN MEDENİYETİ;

Haberleşme ve posta örgütünü kurmuşlardır. Yunan sanatınsan etkilenerek kendilerine özgü pers üslubunu yaratmışlardır.



HİNT MEDENİYETİ;

Bölgeyi istila eden ariler kast sistemi Hindistan’a taşınmışlardır.

Hindistan’da Budizm Brahmanizm gibi inançlar görülür.



ÇİN UYĞARLIĞI

Köylüler ve asiller olarak 2ye ayrılmışlardır.

Kağıdı matbaayı barut ve pusulayı icat etmişlerdir.

Askeri alanda Türklerden etkilenmiş ve ordularını Türk ordusu gibi düzenlemişlerdir.

Kumaş iplik ipek ve porselen üretilmiştir.

En büyük eseri Çin Seddi ve Budist tapınaklardır.



DOĞU AKDENİZ UYĞARLIGI

FENİKELİLER;

Denizciliğe ve ticarete önem vermişlerdir. Akdeniz kıyılarında ticaret kolonileri kurmuşlardır. Bu sayede doğu kültürünü batıya taşımışlardır.

Alfabeyi icat etmişlerdir. Daha sonra değiştirilerek Latin alfabesi çıkartılmıştır.



İBRANİLER;

Dünyada ilk kez tek tanrılı din İbranilerde görülür.İbranilerde Musevilik milli din olarak kabul edilmiştir ve öyle kalmıştır.

Yahudiler dünyanın çeşitli yerlerine dağılmalarına rağmen milli kimliklerinin kaybetmemişlerdir ve asimile olmamışlardır.



ANADOLU UYĞARLIGI

HATTİLER;

Anadolu’ya göçler sonucu gelmişlerdir.

Hattiler’e ait kalıntılar Çorlu’daki Alacahöyük’te bulunmuştur.

Hititler ile kaynaşarak birlikte yaşamaya karar vermişlerdir. Hayvan figürlü tanrı kültürünü geliştirir ve boğa hattiler için önemli bir sembol haline gelir.



HİTİTLER;

Merkezleri Çorum Hattuşaş’tır.

Devlet yönetiminde kralın yanı sıra soylulardan oluşan ‘’pankuş’’ mecliside söz sahibidir.

Tavana adı verilen kraliçeler devlet yönetiminde kraldan sonra et yetkili kişidir.

Sümer’lerin kanunlarından etkilenerek yeni kurallar yapmışlardır.

Hititler hem de çivi yazılısı kullanmışlardır.

Çok tanrılı dinlere inanmışlardır.

Çevre kültürlerin tanrılarını da kutsal saydıkları için bin tanrı ili denilmiştir.

Krallar tanrıya hesap vermek için anallar (yıllıklar) yazmışlardır.



İYONYALILAR;

Siyasi bir dili olmayışı özgür düşünceyi ve pozitif bilimleri geliştirmiştir.

Felsefe tıp ve matematik temelleri burada atılmıştır.

İyonyalılar’da kolonicilikle uğraşmışlardır.



URARTULAR;

Merkezleri Tuşpa (Van’dır). Ahiret inancına sahip oldukları için mezarlarını ev şeklinde yapmışlardır.

Tarıma ve hayvancılığa önem vermişlerdir.



FRİGYALILAR;

Merkezi Ankara yakınlarında ki Gordion’dur.

Tarıma ve hayvancılığa çok önem vermişlerdir. Öküz öldüren saban kıranın cezası ölümdür.

En büyük tanrıları Bereket ve toprak tanrıçası Kibele’dir.



LİDYALILAR;

Küçük menderes nehri ile Gediz nehri arasında kalan bölgede yaşamışlardır. Ordularında paralı asker kullandıkları için yıkılmıştır.

Ticarete önem vermişlerdir. Sard’dan Ninova’ya kadar uzanan ticaret yolu olan ‘’Kral yolu’’nu yapmışlardır.

Parayı icat ederek takas usulüne son vermişlerdir.



EGE VE YUNAN UYGARLIKLARI;

Girit miken ve eski yunan olmak üzere 3 dönemde ele alınır.

Polis adı verilen şehir devletinden oluşmuşlardır.

Çok tanrılı dinlere inanmışlardır tanrılarını insan şeklinde düşünerek heykellerini yapmışlardır böylece heykelcilik gelişmiştir.

Yunan felsefesinin en önemli temsilcileri Sokrat Eflatun ve Aristo’dur.



ROMA UYGARLIĞI

753’de İtalya’da kurulmuştur.

Zamanla zayıflayan devlet M.S 395 yılında Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Hunların saldırısı sonunda Batı Roma imparatorluğu 475 yılında yıkılmıştır.

Daha sonra Doğu Roma’ya Bizans atı verilmiştir.1453 yılında Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fed etmesiyle birlikte doğu Roma yıkılmıştır.

*Sınıflar arası mücadelelere son vermek için 12 levha kanunu yapılmıştır.

Fenike alfabesini geliştirerek bugünkü Latin alfabesini oluşturmuşlardır.

Mısırlıların icadı olan güneş yılı takvimi miladi takvime dönüştürülmüştür.



TÜRK TARİHİ

Türk adı güçlü kuvvetli töreli kanun ve nizam sahibi olgun anlamlarına gelir.

Türklerin ana yurdu Orta Asya’dır. Kuzeyinde Sibirya batısında hazar denizi güneyinde himalaya dağları doğusunda ise kilgan dağları bulunur.



Türk göçlerinin sebepleri;



*Nüfusun hızla artması

*Moğolların ve Çin’in baskıları (egemenlik altına girme ısrarı)

*Türklerin bağımsızlığa düşkün olmaları

*Hayvan hastalıklarının artması ve otların azalması



Göçlerin sonuçları;



*Göç ettikleri yerde pek çok devlet kurarak Türk kültürünün yayılmasını sağlamışlardır.

*Türkler göç ettikleri bölgelerdeki kültürlerle karşılaşarak yeni kültürlerin oluşmasını sağlamışlardır.



ASYA HUN DEVLETİ;

Tarihte bilinen ilk Türk devletidir.Bunların bilinen ilk hükümdarı ‘’Teoman’’dır.

Çine akınlar düzenlediler bu ise Çinli’lerin Çin seddini yapmalarına sebep olmuştur.

Teoman’dan sonra Hunların başına Mete geçmiştir. Hunların en parlak dönemi olmuştur.

Ordularda onlu sistemi ilk Mete han yapmıştır.

Mete Handan sonra hunların başına kiok geçmiştir. (hunların zayıflamasına sebep olmuştur)

Zayıflayan hun devleti doğu ve batı olarak ikiye ayrılmışlardır.

Bunların bir kısmı Çin egemenliği altına girmiştir. Bunların bir kısmı Çin egemenliğine girmiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder